12 Ιούλ Χαίρε ω Χαίρε Υγεία!!
Η σταθερή βάση της καλής υγείας αποτελεί θεμέλιο λίθο της ζωής. Στην καλή υγεία στηρίζεται η ευτυχία και η ευημερία του ατόμου. Στην «μέγιστη υγεία» στηρίζεται και η πρόοδος ,οι επιτυχίες και τα επιτεύγματα που μπορεί να βιώσει ο άνθρωπος καθόλη τη διάρκεια της ζωής του.
Ο άνθρωπος είναι βιο-ψυχο-κοινωνική οντότητα ,αποτελείται ως προς τη σχετική του υπόσταση από το νοητικό ,σωματικό και κοινωνικό επίπεδο που ταυτόχρονα αλληλοεπιδρούν και διαμορφώνουν την τελική του υγεία.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ,η μέγιστη Υγεία αποτελεί υψηλού επιπέδου ,ψυχική ,συναισθηματική ,πνευματική, κοινωνική ,σωματική ευεξία και Ευρωστία.
Όσο περισσότερη επίγνωση των ψυχικών και σωματικών δυνάμεων έχουμε τόσο περισσότερο διαλέγουμε το δρόμο που οδηγεί στην αξιοποίηση όλων των ικανοτήτων μας προς όφελος της υγείας και στην κατάκτηση της ευτυχίας μας.
Η συνειδητοποίηση αυτή βελτιώνει την ποιότητα της ζωής και δεν είναι απαραίτητο να αλλάξει κανείς τα πάντα για να είναι υγιής και ευτυχισμένος. Αρκεί να καλλιεργήσει και να αξιοποιήσει τις καλές συνήθειές του και να περιορίσει τις αρνητικές.
Ας υποθέσουμε ότι έχουμε ευαίσθητο πεπτικό σύστημα που μας δημιουργεί παθήσεις στομάχου. Αντί να θυμώνουμε με τον εαυτό μας που αποκτήσαμε αυτή την πάθηση ,μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτή τη γνώση για την ενίσχυση της υγείας μας φροντίζοντας το πεπτικό μας σύστημα με σεβασμό, βελτιώνοντας τις διατροφικές μας συνήθειες όπως : να μασάμε καλά να τρώμε αργά, ήρεμα ,αποφεύγοντας τις όξινες τροφές κα. Έτσι έχουμε χρησιμοποιήσει ένα στοιχείο αυτογνωσίας για να είμαστε υγιέστεροι και τελικά πιο ευτυχισμένοι αντί να μεμψιμοιρούμε και να κατηγορούμε τον εαυτό μας για ό,τι πάθαμε ή να στρουθοκαμηλίζουμε άπραγοι !!
Ιπποκράτης… καλά κρατεί!
- Ο Ιπποκράτης τα είχε πει όλα (..περί διαίτης) και επιβεβαιώνεται από πληθώρα κλινικών μελετών και από τους πλέον έγκριτους επιστημονικούς φορείς : «Ο άνθρωπος πρέπει να προφυλάσσεται από τις αλλαγές και τις υπερβολές της τροφής,των ποτών,του ανέμου και ολόκληρου του περιβάλλοντος ,απ΄ όπου προέρχονται οι ασθένειες των ανθρώπων……
- Αν ήταν δυνατό να προσδιοριστεί επιπλέον για τη φύση κάθε ατόμου,μέτρο τροφής και ανάλογη σωματική άσκηση ,χωρίς υπερβολή προς το πλεόνασμα ή την έλλειψη ,τότε θα είχε βρεθεί ο σωστός τρόπος για την εξασφάλιση της ανθρώπινης υγείας.
Η Επιστήμη της διατροφής σήμερα έχει αποδείξει ότι τα θρεπτικά συστατικά των τροφών ,εμπλέκονται στις διαδικασίες και εισέρχονται στα μεταβολικά μονοπάτια: της απορρόφησης, αποθήκευσης, βιοδιαθεσιμότητας, βιοενεργοποίησης όλων των μακροθρεπτικών στοιχείων (υδατάνθρακες, πρωτεΐνες ,λίπη) και μικροθρεπτικών (βιταμίνες ,μέταλλα ,ιχνοστοιχεία). Γνωρίζουμε επίσης ότι η χρόνια ασθένεια επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο μεταβολίζουμε τα θρεπτικά συστατικά των τροφών καθώς και τις ανάγκες μας για θρέψη.
Ταυτόχρονα με τα παραπάνω πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος έχει την ικανότητα να θυμάται με ποια ουσία προκαλείται η κατάσταση ηρεμίας που επιθυμεί. Σε καταστάσεις στρες, κόπωσης και αϋπνίας ο εγκέφαλος αναζητά τροφές που θα τον κάνουν να νιώσει καλύτερα. Άρα με αυτές τις τροφές προσπαθεί να καλύψει το εσωτερικό κενό και να υποστηρίξει το σύστημα ανταμοιβής.
Μελέτες για το στρες έδειξαν ότι τα άτομα που εμφάνιζαν υψηλότερα επίπεδα κορτιζόλης είναι πιο πιθανό να καταναλώνουν περισσότερο φαγητό και μάλιστα πλούσιο σε θερμίδες από ζάχαρη και κορεσμένο λίπος.
Τα συγκεκριμένα τρόφιμα μπορούν να ενεργοποιήσουν το σύστημα της ανταμοιβής(μηχανισμός στον εγκέφαλο) προκαλώντας εξάρτηση από το φαγητό αντίστοιχη με αυτή των φαρμάκων και των ουσιών.
Αποτελεσματικότερη διαχείριση των χρόνιων νοσημάτων
Στόχος της Ιατρικής κοινότητας παραμένει η μείωση και διαχείριση των χρόνιων νοσημάτων. Παρόλα αυτά, τα μέτρα που έχουν εφαρμοστεί έως σήμερα δεν είναι αρκετά για να διατηρήσουν την υγεία των ανθρώπων.
Το πόσο βοηθάει η Ιατρική κοινότητα στη θεραπεία των χρόνιων ασθενειών και σε τι ποσοστό έχουν κατορθώσει η ψυχανάλυση και η ψυχιατρική να βοηθήσουν τον άνθρωπο για να ξεπεράσει τις επιπτώσεις των ψυχοσωματικών ασθενειών ,είναι ένα ερώτημα που πρέπει να εξεταστεί από εκείνους που καθορίζουν την πορεία της Ιατρικής και ψυχολογίας.
Ακόμα και σε χώρες όπου η Ιατρική επιστήμη είναι πολύ προχωρημένη και οι ψυχαναλυτές έχουν γίνει της μόδας τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι 41.000.000 άνθρωποι το χρόνο πεθαίνουν από χρόνια νοσήματα ενώ ο αριθμός των ψυχικών παθήσεων αυξάνει συνεχώς καθιστώντας την κατάσταση σοβαρή ώστε να μπορεί να λυθεί ολοκληρωτικά μόνο σε επίπεδο πολιτικών δημόσιας υγείας με τη συνεργασία ολόκληρης της ιατρικής κοινότητας.
Όλα τα παραπάνω τα οποία μάλιστα τεκμηριώνονται πλήρως από στατιστικά στοιχεία και επιστημονικές διαπιστώσεις οδηγούν στο συμπέρασμα ότι γίνεται πλέον αδήριτη η ανάγκη η ανθρωπότητα να ακολουθήσει έναν άλλο τρόπο ζωής. Τον δρόμο της πρόληψης μέσα από τα μονοπάτια της σωστής διατροφής, της αύξησης της σωματικής δραστηριότητας και της καταπολέμησης του στρες που αποτελούν μάστιγες για τον σύγχρονο άνθρωπο. Δηλαδή μια ολιστική προσέγγιση της ατομικής αλλά και της δημόσιας υγείας η οποία θα βασίζεται κατεξοχήν στην πρόληψη και πολύ λιγότερο στα φάρμακα έτσι ώστε να αλλάξει κατεύθυνση η λογική και οι πρακτικές για την αντιμετώπιση των σύγχρονων ασθενειών και την προαγωγή της υγείας .
Έτσι παράλληλα θα περιοριστεί η τεράστια παγκόσμια δαπάνη για φάρμακα και θεραπείες (330 δις κοστίζει η ιατροφαρμακευτική δαπάνη για καρδιαγγειακά, καρκίνο, διαβήτη ,κόστος απώλειας παραγωγικότητας στην Ευρώπη σύμφωνα με τις μετρήσεις 2018) .
Με πολύ λιγότερα χρήματα επενδυμένα στην πρόληψη και σε πολιτικές δημόσιας υγείας μπορούμε να στοχεύσουμε στην καρδιά του προβλήματος ,δηλαδή στη μείωση των μη μεταδιδόμενων νοσημάτων και στην περαιτέρω αύξηση του προσδόκιμου ζωής με ταυτόχρονη ευζωία!!!
ΣΤΟΧΟΙ ΓΙΑ ΒΙΩΣΙΜΗ ΥΓΕΙΑ – WHO
- Καταπολέμηση παχυσαρκίας: Παύση των επιπέδων παχυσαρκίας σε παιδιά, εφήβους και ενήλικες, αντιμετωπίζοντας τις σύνθετες αιτίες μέσω προσέγγισης συστημάτων τροφίμων και πολιτικών υγείας
- Υγιές γήρας: Μειώνουμε την ανικανότητα και ευνοούμε το «ευ γήρας»
- Υγιεινά και βιώσιμα τρόφιμα: Nα βοηθήσουμε τους ανθρώπους να τρέφονται με υγιεινές και βιώσιμες δίαιτες ,πλήρεις ενεργειακά και με διαθέσιμες πρωτεΐνες
- Παραγωγή τροφίμων: βελτίωση όλων των σταδίων επεξεργασίας τροφίμων, ανακύκλωση και η μείωση του οικολογικού αποτυπώματος .
- Προσωποποιημένη διατροφή: εξατομικευμένες στρατηγικές διατροφής ώστε να βελτιωθούν, τα διατροφικά πρότυπα και ο τρόπος ζωής, να μειωθεί η συχνότητα εμφάνισης μη μεταδοτικών ασθενειών στην Ευρώπη κατά 50% και να μειωθεί το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της κατανάλωσης κατά 20%.
Άννα Παπαγεωργίου,PhD, Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, Διδάκτωρ ΙατρικήςΣχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού.
Έχει διατελέσει Eθνική εκπρόσωπος (2010-2012) στο High-Level Group on Nutrition and Physical activity, European Commission, για τις πολιτικές υγείας.
Υπεύθυνη κλινική Διαιτολόγος ,Ιατρείο Ελέγχου Βάρους, Παιδιατρική Κλινική “Μητέρα”
Επιστημονική Υπεύθυνη προγραμμάτων ποραγωγήε Υγείας «Ευρωστία»
Ερευνήτρια Γ΄Βαθμίδας στο Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Υγείας ,Μητέρας Παιδιού και Ιατρικής Ακριβείας υπό τη διεύθυνση του καθηγητή Γεώργιου Χρούσου.
Γενική Γραμματέας στο Ελληνικό κολλέγιο Τρόπου Ζωής και Υγείας